Gelir Vergisi Beyanında Rekor Nasıl Geldi?

Gelir vergisinde matrah ve hesaplanan vergide sırasıyla yüzde 115 ve yüzde 111 artış yaşanırken beyanname sayısında 5 milyona ulaşılarak rekor kırılması dikkat çekti. Beyandaki artışta önceki yıl beyanname vermeyen 378 bin kira geliri mükellefine yönelik yapılan uyarılar, dijitalleşmeyle birden fazla işverenden geliri olanlara yapılan uyarılar, temettü geliri olanlara yapılan ikazlar etkili oldu. İlk kez beyanname verenlerle birlikte beyan artışı 498 bine ulaştı Tahsin Akça

Gelir Vergisi’nde beyanname döneminin Mart ayında sona ermesiyle 2024 gelirlerine ilişkin bilanço da ortaya çıkarak rekor beyanname sayısına işaret etti. 2024 kazançlarıyla ilgili beyan sayısı 4 milyon 995 bine ulaşarak rekor kırarken bu artışın nedenleri merak konusu oldu.

Bunun cevabını bulmak için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Ocak ayından itibaren verdiği mesajlar ve uygulamalarına bakmak gerekiyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Ocak ayından itibaren kira gelirlerinin Mart ayında doğru beyan edilmesini sağlamak için gayrimenkul sahiplerinin mercek altına alındığı mesajı vermeye başladı. Hatta Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek o günlerde, “Tapu ve nüfus verilerinin incelenmesi sonucunda, kira geliri elde edebilme potansiyeline sahip yaklaşık 4,5 milyon konut analiz ediliyor; kiralık olarak kullanıldığı tespit edilen adreslerde fiili tespitler yapılacak” diyerek mükelleflerin dikkatini çekmişti.

Gelir İdaresi Başkanlığı da 1 Mart’tan itibaren mükelleflere SMS göndererek 2024’te elde edilen gelirlere ilişkin beyan döneminin başladığını ve beyannamelerin elektronik ortamda verebileceğini hatırlatmıştı.

Peki beyan sayısı ve matrahtaki artışın kaynakları neler? 2025 yılında ilk defa beyanname veren 437 bin mükellef ile birlikte kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlardan gelir elde eden 2 milyon 248 bin mükellef beyanname verdi. Bu sayı bir önceki yıl 1 milyon 750 bin gerçekleşmişti. Yani sadece bu kalemlerden ilk defa beyanname verenlerle birlikte toplam beyanname artışı 498 bine ulaştı.

Bu artışta dijitalleşme ile yapılan çalışmalar sonucunda birden fazla işverenden gelir elde ettiği ve 230.000 TL üzeri gelir elde ettiği tespit edilen kişilere yapılan beyanname hatırlatması, IBAN üzerinde yapılan incelemeler ile kira açıklaması olmasa dahi düzenli hesaba para alanlara yapılan GMSİ beyan hatırlatması ve BİST de işlem gören şirketlerin yaptığı temettü ödemelerinin mükelleflere menkul sermaye iradı elde ettiği yönünden yapılan ikazlar mükellefler üzerinde çok etkili oldu ve mükelleflerin gönüllü uyum çerçevesinde beyanname vermesi sağlandı.

Bu şekilde verilen beyannameler ile 857,6 milyar lira matrah ve 267,3 milyar lira vergi beyan edildi. Buna göre 2024 yılına oranla beyanname sayısında yüzde 24, matrah ve hesaplanan vergide de sırasıyla yüzde 115 ve yüzde 111 artış meydana geldi.

Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı yönünden gelir vergisi mükellefi olanlar tarafından da enflasyon düzeltmesi yapılmış bilançolarda dahil olmak üzere 2 milyon 747 bin beyanname verildi. Bu beyannamelerde 2024 yılına göre yüzde 90 artışla 512,9 milyar lira matrah ve yüzde 90 artışla 143,7 milyar lira vergi beyan edildi. Bu artışta enflasyon ile endekslenmiş mali tabloların beyannamelere eklenmesi ve yapılan etkin denetim mekanizmasının gönüllü uyumu arttırması çok etkili oldu.

Böylece, geçen yıl elde edilen kazançlara yönelik 4 milyon 995 bin beyanname verilerek bugüne kadarki en yüksek sayıya ulaşıldı. Ayrıca, beyan edilen toplam matrah 1 trilyon 370 milyar 500 milyon lira, hesaplanan vergi de 411 milyar lira oldu.

Serkan Kumdakçı- TÜSİAV Vergi Platformu Başkanı Son dönemdeki çalışmalar meyvelerini vermeye başladı

Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) dijital dönüşüm çalışmalarına ilişkin olarak son dönemde yapılan çalışmalar meyvelerini vermeye başladı. Vergide adalet, etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde mükelleflerin vergi sistemine gönüllü uyumunu gözeten düzenlemeler ile birlikte yürütülen dijitalleşme çalışmaları, elektronik tutanak, telekonferans uygulamaları, makine öğrenmesi ve yapay zeka entegrasyonları gibi

çalışmalar, verginin tabana yayılması kapsamında önemli gelişmelerin yaşanmasını sağladı. 2025 yılı Mart ayının başlaması ile birlikte tüm gelir vergisi mükelleflerine SMS gönderilerek 2024’te elde edilen gelirlere ilişkin beyan döneminin başladığını ve beyannamelerin elektronik ortamda verebileceği hatırlatıldı.

Mahmut Aydoğmuş- Özay Mali Danışmanlık Kurucusu ve Vergi Uzmanı Verilmeyen kira beyanlarında ciddi ilerleme sağlandı

2024 yılına ilişkin beyanname sayısında yaşanan artışların en önemli başlığı yoğun vergi denetimi. Özellikle kira gelirleri açısından geçen sene 378 bin verilmeyen beyanname vardı. Ancak 2024 yılı içinde Tapu ve Kadastro ile Gelir İdaresi Başkanlığı entegrasyonu ve mükellef bilgilendirmeleri sayesinde ciddi ilerleme kaydedildi. Ticari faaliyet ve serbest meslek faaliyetleri çerçevesinde de önemli artış var. E-ticaret denetimleri ve dijital ortamda satış yapanların mükellef yapılması da beyanname artışında önemli faktörler arasında yer aldı.

İlker Önel- İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı Aynı oranda olmasa da bu yıl da artış bekliyorum

Ülkemizde genel anlamda hem beyan edilen, hem de tahakkuk edilen vergi oranlarında ciddi sıkıntılar vardı. Bu yılın başında özellikle Hazine ve Maliye Bakanlığı kayıt dışı ile mücadele programı hazırlamış ve bütün mükelleflere SMS, TV aracılığı ile kamu spotu ve denetimlerle bir nevi baskı yapmıştı, bunun pozitif yansıması olduğunu görüyoruz, diğer taraftan matrahtaki artışlar bir kısmı tamamıyla enflasyon kaynaklı yükselen rakamlar, ücretler, kiralar diyebiliriz.

Amaç, verginin toplum yararına olduğu bilinci yaratmak ve dolaylı vergilerden ziyade doğrudan vergileri yükseltmek olmalıdır, vergisini düzenli ödeyene de teşvik ve prim gibi ödül sistemi uygulanmalıdır.

Hazine ve Maliye Bakanı’nın açıklamaları doğrultusunda denetimlerin gevşemeden devam edeceği söyleniyor. Bunun yansıması olarak 2025 kazançları için de beyanname tarafında artış olacağı beklentisi içerisindeyim, matrah tarafı ise enflasyonla mücadele programı çerçevesinde geçen dönem kadar olmasa da devam edecektir.